Back إجماع علمي Arabic বৈজ্ঞানিক ঐকমত্য Bengali/Bangla Consens científic Catalan Vědecký konsenzus Czech Videnskabelig konsensus Danish Stand der Wissenschaft German Scientific consensus English Consenso científico Spanish اجماع علمی Persian Tieteellinen konsensus Finnish

Kontsentsu zientifiko

Julian Huxleyk 1942an eman zion izena eboluzioaren teoria sintetikoari, gaur egun komunitate zientifikoan oso onartua dagoena.

Adostasun edo kontsentsu zientifikoa komunitate zientifikoaren azterketa-eremu jakin batean ematen da. Bertan ematen den iritzi kolektiboa, jarrera eta iritzia da. Adostasuna lortzeko, akordio orokorra lortu behar da, baina batasuna lortzea ez da beharrezkoa[1].

Adostasuna eztabaida zientifikoaren bidez lortu ohi da[2]. Etika zientifikoak ideia berriak argitaratzea eskatzen du, baita behatutako gertaerak, hipotesiak, esperimentuak eta aurkikuntzak ere. Horiek argitaratuta, hitzaldien, argitalpenen (liburuak, aldizkariak) eta pareen arteko berrikuspenaren komunikazioa bermatzen da. Komunikazioa bermatuta, iritzi desadostasunekiko eztabaida bermatzen da[3]. Praktika zientifiko egokirako ezinbestekoak dira esperimentuen erreproduzigarritasuna[4] eta teoria zientifikoen faltsabititatea.

Batzuetan, erakunde zientifikoek "barnetik" bizi duten egoeraren sintesi bat egiten dute, eta horrela, "kanpoaldeari" adierazten saiatzen dira barnean bizi den egoera. Eremu publikoan hainbat gai eztabaidagarriak dira, eta hauek eztabaida politiko edo mediatikoak bihurtzen dira. Komunitate zientifikoan gai horiek ez dira nahitaez eztabaidagarriak, eta kasu askotan kontsentsu zientifikoa ematen da, adibidez, eboluzio biologikoaren[5][6] edo aldaketa klimatikoaren[7] gaiekin.

Ezagutza zientifikoak objektibotasun izaera hartzen du komunitatearen eta bere erakundeen bidez, gizabanakoak alde batera utzita. D. Bloorrek, Popperren eta bere hiru mundu-teoriaren arabera, soziala denaren erresuma subjektu indibidualik gabeko erresuma bihurtzen du simetrikoki. Horrela, ezagutzaren eremua une jakin batean ezagutzen den horretara murrizten da: goi-komunitateak onartutako sinesmenetara, gainerako gizabanakoak kontuan hartu gabe. Ezagutza zientifikoa soilik "komunitate zientifikoari" atxikitzen zaio. Baina horrek ez du esan nahi ezagutza zientifikoa, zerbait autonomo gisa, norbanako batengandik independentea denik. Ezagutza zientifikoa "sozialki finkatuta" dago dokumentu eta argitalpenetan, eta hau lotuta dago komunitateko norbanako konkretuen ezagutzarekin[8].

  1. ↑ Consensus (Communication). SAGE Publications, Inc. ISBN 978-1-4129-5143-2. (Noiz kontsultatua: 2021-03-05).
  2. ↑ Laudan, Larry. (1986). Science and Values : the Aims of Science and Their Role in Scientific Debate.. University of California Press ISBN 978-0-520-90811-6. PMC 609849958. (Noiz kontsultatua: 2021-03-05).
  3. ↑ Ford, Michael. (2008). «Disciplinary authority and accountability in scientific practice and learning» Science Education 92 (3): 404–423.  doi:10.1002/sce.20263. ISSN 0036-8326. (Noiz kontsultatua: 2021-03-05).
  4. ↑ Fidler, Fiona; Wilcox, John. (2018). Zalta, Edward N. ed. «Reproducibility of Scientific Results» The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Metaphysics Research Lab, Stanford University) (Noiz kontsultatua: 2021-05-10).
  5. ↑ http://www.aaas.org/news/releases/2006/pdf/0219boardstatement.pdf
  6. ↑ Jones, S.; Meyfroidt, S.. «Web services and java (position statement)» 2003 Symposium on Applications and the Internet, 2003. Proceedings. (IEEE Comput. Soc)  doi:10.1109/saint.2003.1183027. ISBN 0-7695-1872-9. (Noiz kontsultatua: 2021-03-05).
  7. ↑ Climate Change Science. 2001-06-28  doi:10.17226/10139. (Noiz kontsultatua: 2021-03-05).
  8. ↑ El conocimiento. (1. ed. argitaraldia) Editorial Trotta 1999 ISBN 978-84-9879-402-1. PMC 888279590. (Noiz kontsultatua: 2021-03-05).

Developed by StudentB